همبستگی اقوام ایرانی در «اسفند»؛ فرصتی برای شناخت یک فرمانده عرب زبان

به گزارش خبرنگار مهر، منیژه خسروی فعال فرهنگی در یادداشتی به ویژگی های فیلم سینمایی «اسفند» به کارگردانی دانش اقباشاوی پرداخت که این روزها روی پرده سینما قرار دارد.

متن این یادداشت به شرح زیر است:

«فیلم سینمایی «اسفند» به کارگردانی دانش اقباشاوی اثری است که در ژانر دفاع مقدس تولید شده است و بخش هایی از زندگی و رشادت های شهید علی هاشمی را روایت می کند. این فیلم محصول سازمان هنری رسانه ای اوج است که در چهل و سومین جشنواره فیلم فجر مورد توجه قرار گرفت و توانست نظر طیفی از مخاطبان، منتقدان و چهره های مختلف را به دست آورد.

یکی از ویژگی های «اسفند» رویکرد انسانی و عاطفی آن در دل اتفاقات و التهابات دفاع مقدس است. کارگردان توانسته فضایی ایجاد کند تا شخصیت شهید علی هاشمی به طور درست پیش روی مخاطب قرار بگیرد. دانش اقباشاوی در کنار نمایش قدرت نظامی و فرماندهی شهید هاشمی و همچنین تصویرگری از سختی های جنگ و میدان نبرد، به لایه های انسانی شخصیت اصلی پرداخته است.

شهید هاشمی در «اسفند» نه تنها فرمانده ای قهرمان، بلکه مردی است که در دل شرایط سخت جنگی و در بحبوحه طراحی عملیات های پیچیده، گویا در وجودش آرامش پر تلاطمی وجود دارد که او را قادر می سازد تصمیم های سرنوشت ساز بگیرد. فیلم مقطع حساس عملیات خیبر را که شهید هاشمی به عنوان یک فرمانده عرب زبان توانست با شناخت منطقه هور، عملیات آبی - خاکی را طراحی و هدایت کند به شکل درخور نشان می دهد و این موضوع را برجسته می سازد که چگونه انسان ها در این موقعیت ها رشد می کنند و تبدیل به اسطوره های ملی می شوند.

یکی از بخش های فیلم، همکلامی شهید هاشمی با مادرش به زبان عربی است که نشان دهنده عمق احساسات و ارتباط عاطفی این فرمانده با خانواده اش است. این سکانس ها نه تنها حس خوبی به مخاطب منتقل می کند، بلکه تصویری زیبا از انسانیت و عشق به وطن را به نمایش می گذارد که باعث می شود مخاطب خواهان ادامه داستان باشد.

انتخاب رضا مسعودی برای ایفای نقش شهید هاشمی جسورانه بوده است. او با وجود کم تجربگی در عرصه بازیگری، موفق به اجرای نقش خود به شکل قوی و باورپذیر شده است. توانایی او در نمایش احساسات پیچیده شخصیت و همچنین انتقال درونیاتش از طریق نگاه و حرکات صورت، از جمله مولفه های قابل تحسین بازیگر محسوب می شوند. نامزدی دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد در جشنواره فجر گواه موفقیت مسعودی در انجام ماموریت است.

موسیقی متن فیلم، اثر کارن همایونفر یکی دیگر از نقاط قوت «اسفند» است. این موسیقی به طور دقیق با فضای جنگی و هیجانی داستان هم خوانی دارد و در صحنه های انسانی و عاطفی فیلم نیز به خوبی احساسات را تقویت می کند. موسیقی آرام و دلنشین این اثر، مخاطب را در یک فضای معنوی و احساسی قرار می دهد که هم با روایت فیلم هم راستا است و هم به مخاطب کمک می کند تا بیشتر درگیر داستان و شخصیت های آن شود. جالب تر آنکه موسیقی آنقدر با کار در هم آمیخته است که گاهی به جای شنیده شدن، در عمق وجود بیننده رخنه و احساسات را به روشی بی کلام منتقل می کند.

علاوه بر موسیقی، سعید براتی فیلمبردار فیلم در «اسفند» توانسته است فضاسازی هایی باورپذیر خلق کند که مخاطب به یک دوره تاریخ و یک شرایط سخت پرتاب می شود. فیلم با استفاده از تکنیک های پیشرفته فیلمبرداری، به ویژه در صحنه های آبی - خاکی و هنگامی که قایق ها در آب به سمت دشمن حرکت می کنند، توانسته است حس فضا را به خوبی انتقال دهد.

«اسفند» به عنوان یک فیلم ملی، پیام های همگرایانه ای را منتقل می کند. انتخاب بازیگران بومی عرب زبان و تمرکز بر فرهنگ و هویت منطقه خوزستان، به صداقت فیلم افزوده است و به طور خاص در قامت یک اثر ملی به همبستگی اقوام مختلف ایرانی پرداخته است. در سینمای دفاع مقدس، این گونه رویکردها واجد اهمیت تاریخی هستند که با نقطه گذاری خود پیام های فرهنگی و اجتماعی مهم را نیز به مخاطب منتقل می کنند.

برای نسل جوان و مخاطبانی که نسبت به تاریخ جنگ هشت ساله آشنایی کمتری دارند، «اسفند» فرصتی است برای درک و شناخت بیشتر شخصیت های این دوران و ارزش های انسانی ای که در سایه فداکاری های رزمندگان و فرماندهان شکل گرفت.

«اسفند» باعث می شود مخاطب بداند شهید علی هاشمی که بود و چرا کارش در دوران دفاع مقدس دارای اهمیت است. او با همگرایی میان اقوام و تقویت روحیه نیروهای نظامی توانست ایران را در نبردی نابرابر به نقطه ای مهم از پیروزی برساند.

جمع چنین ویژگی هایی، «اسفند» را تبدیل به محصولی قابل قبول می کند که در بیان و انتقال مفهوم خود موفق عمل کرده است. با این نگاه برخی ایرادات فنی را می توان نادیده گرفت و از تماشای آن لذت برد و غرق در پیام های ریز و درشت آن شد.»